mehmet ali aybar

siyasetçi ve yazar mehmet ali aybar, 10 temmuz 1995’te 87 yaşındayken yaşamını yitirdi. türkiye sosyalist hareketinin önde gelen isimlerinden, kapatılan türkiye işçi partisi’nin (tip) eski lideri ve sosyalist devrim partisi’nin (sdp) kurucu genel başkanı mehmet ali aybar 5 ekim 1908’de istanbul’da doğmuştu.

galatasaray lisesi’nden sonra istanbul üniversitesi hukuk fakültesi’ni bitirdi. aynı fakültede anayasa hukuku asistanı, hukuk doktoru ve devletler hukuku doçenti oldu. 1946’da yazıları nedeniyle doçentlik görevine son verildi.
aynı yıl dp’den milletvekili adayı oldu, seçilemedi.
’hür’ ve ’zincirli hürriyet’ gazetelerini çıkardı, yazıları nedeniyle 1949’da 3 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı. 1950’deki afla serbest bırakıldı ve iki yıl sonra avukatlığa başladı.
1962’de tip’in genel başkanlığına getirildi. 1965 ve 1969 seçimlerinde tip’ten istanbul milletvekili seçildi. sscb’nin çekoslovakya’yı işgaline karşı çıktı ve "türkiye’ye özgü sosyalizm" şeklinde ifade ettiği anlayışı savundu.
bu görüşlerine karşı çıkanlarla arasındaki anlaşmazlığın büyümesi üzerine 1969’da genel başkanlıktan, 1971’de de parti üyeliğinden istifa etti.
1975’te, kısa bir süre sonra sosyalist devrim partisi adını alacak olan ve 12 eylül 1980’de diğer partilerle birlikte kapatılan sosyalist parti’yi kurdu.
’bağımsızlık, demokrasi, sosyalizm’ (1968), ’12 mart’tan sonra meclis konuşmaları’ (1973) ve ’örgüt sorunu’ (1979) adlı kitapları bulunan aybar, abd’nin vietnam’daki savaş suçlarını yargılamak üzere oluşturulan uluslararası russell mahkemesi’ne yargıç olarak da seçilmişti.
gençlik yıllarında sporda gösterdiği başarılarıyla tanınan aybar, 1928-35 arası türk milli atletizm takımı’nda yer almış, bu dönemde 100 ve 200 metre bayrak yarışlarında türkiye rekorları kırmıştı. aybar, 1931’de balkan şampiyonu olan 4x100 bayrak takımının da başarılı koşucuları arasındaydı.
mehmet ali aybar, 10 temmuz 1995’de, istanbul’da tedavi edildiği florance nightingale hastanesi’nde kalp yetmezliği sonucu hayata veda etti.


sesonline net

güleryüzlü sosyalizmin önderlerindendir. ülkemizde kurulacak sosyalizmin yerel çizgiler taşıyacağını ve bu ülkeye özgü olacağını iddia eden bir büyük devrimci.